Sadrazam Ethem Paşa Türbesi

Kurumlar

Kurum Adı Sadrazam Ethem Paşa Türbesi

Türbe, İskele Meydanı'ndaki Mihrimah Sultan Camii Mezarlığı'ndadır. Sağ tarafında Ayşe Sultan veya Kaya Sultan Türbesi, arka tarafında Mihrimah Sultan Camii ve son cemaat yeri, ön tarafında ise, Mihrimah Sultan Medresesi ve bugün mevcut olmayan Kadılar Mezarlığı bulunmaktadır. Türbenin mermer kemerli kapısı üzerinde bir satır halinde ve 1310 (1892-93) tarihli "Küllu nefsun zâikatü'l-mevt" ayeti yazılıdır. NeŞs yazı Mahmud imzalıdır. Bu kapının önünde, dört köşe kalın mermer kaideler üzerine oturtulmuş istalaktit başlıklı, ince mermer sütunların taşıdığı ahşap çatılı bir revak bulunmaktadır. Kesme taştan yaptırılan türbenin üzerini tromplar üzerine oturtulmuş sağır bir kubbe örtmektedir. Tromplara ve kubbe göbeğine kûfî yazı ile Muhammed, Ebubekir, Ömer, Osman ve Ali adları yazılmıştır. Fakat bu yazılar bakımsızlıktan yok olmak üzeredir. Bu yazıların etrafı ve yan duvarları kalem işi renkli nakışlarla bezenmiştir. Türbenin iki yan duvarında küçük, camiye bakan ve cephesini tamamen kaplayan büyük birer penceresi vardır. Büyük pencere mermerden yapılmıştır. Her pencerenin yanlarında ikişer kabartma sütun bulunmaktadır. Türbede sekiz sanduka vardır. Üzerindeki yeşil çuhalar eskimiş, yakın tarihe kadar duran isim levhaları yok olmuştur. Bunlardan öğrendiğimize göre, ortada 2 Ramazan 1310 (19 Mart 1893) tarihinde vefat eden Sadrazam Ethem Paşa, sağında kaimbiraderi ve ŞeŞka Fatma Hanım'ın kardeşi, Bahriye Müsteşarı olup 1313 (1895-96)'da ölen Mehmet İsmet Efendi, sol tarafında Ethem Paşa'nın eşi olup 13 Ramazan 1320 (Aralık 1903)'te vefat eden Şerife Fatma Hanım, büyük pencere önünde ise Ethem Paşa'nın oğlu 1313 (1895-96)'da ölen Girit Vilâyeti Müşaviri İsmail Galip Bey, bunun sağında Ethem Paşa'nın oğlu Mustafa Bey'in 1325 (1907) yılında ölen oğlu Ali Sami Bey, Galip Bey'in solunda ise Mustafa Bey'in kızı Fethiye Hanım gömülüdür. Ethem Paşa, 1818'de Sakız Adası'nda ve fakir bir balıkçının oğlu olarak dünyaya gelmiş ve adanın isyanı üzerine buraya gönderilen Kaptan-ı Derya Nasuhzâde Ali Paşa tarafından ve dört yaşında olduğu halde İstanbul'a getirilmiştir. Sadrazam Hüsrev Paşa onu yetiştirmek üzere satın almıştır. Hüsrev Paşa, masrafını kendi görmek üzere Ethem Paşa ve üç çocuğu Paris'e tahsile göndermiştir. Bu dört öğrencinin bir arada çekilmiş resimlerini bazı tarih kitaplarında görmek mümkündür. Ethem Paşa, Paris'te sınıfının birincisi olarak diploma almış çalışkan bir kimse idi. Fakat görülmemiş derecede asabi idi. Namuslu, dürüst bir insan olan Paşa, Fransızca, Rumca ve biraz Almanca bilirdi.