Sami Paşa Köşkü
Kurumlar
Kurum Adı | Sami Paşa Köşkü |
Köşk, Kısıklı-Büyük Çamlıca Yolu üzerinde, Selâmi Ali Efendi Tekkesi yanındaki set üzerinde idi. Bugün arsası ve içindeki bir tek çam ağacı mevcuttur. Köşk, ilk defa Sultan III. Selim devrinin mühim simalarından, sadaret kethüdası, Köse Çelebi Mustafa Reşid Efendi tarafından yaptırılmıştır. 1207 Recebinin 13'ünde (24 Şubat 1793), Nizam-ı Cedid Ordusu'nun masraşarını karşılamak üzere kurulan, İrad-ı Cedid Defterdarlığı vazifesine o sırada şıkkı sani olan Mustafa Reşid Efendi getirilmişti. Mali işlerde muktedir bir zat olduğundan, 8 Zilkade 1213 (13 Nisan 1799) tarihinde ve III. Selim zamanında baş defterdar olmuş ve 1800 Temmuzunda da, rikab-ı hümâyun reisü'l-küttablığı'na nakledilmişti. Daha sonra tersane emini olan Reşid Efendi, 13 Rebiyülevvel 1220 (11 Haziran 1805) tarihinde ikinci defa Baş Defterdarlık görevine getirilmiş fakat bu vazifede fazla kalamayarak, 1,5 sene sonra azledilmişti. Kabakçı Mustafa İsyanında, Kabakçı'nın amcası olan dairesinin aşçıbaşısını çağırtıp, Kabakçı'ya harçlık olmak üzere 2000 altın göndermek suretiyle hayatını kurtaran Mustafa Reşid Efendi'nin Ayazma sahillerinde bir de yalısı vardı. Mustafa Reşid Efendi'nin 1819 tarihindeki vefatı üzerine, veresesinden, bağları ve bostanları ile birlikte bu köşkü de satın alan Abdurrahman Sami Paşa (1795-1881), edip ve aydın bir zat olarak şöhret bulmuş, değerli bir Osmanlı veziri idi. Mora'nın Trapıliçe kasabasında doğdu. Halvetîliğin arif şeyhlerinden, Ahmet Necip Efendi'nin oğludur. Yunan İsyanı'nda babası şehid edilmiş, kendisi de ailesi ile birlikte esir düşmüştü. 1823 tarihinde esaretten kurtulup Mısır'a gitti. 1848'de de İstanbul'a geldi. Birçok görevlerde bulunduktan sonra, 24 Cemaziyelevvel 1298 (23 Nisan 1881) tarihinde vefat ederek, Divanyolu'ndaki Sultan II. Mahmut Türbesi hazîresine gömüldü. Şiirleri vardır. Kibar, âlim ve zengin bir kimse olan Sami Paşa, çok evlât sahibi olmuştu. Oğulları şunlardır: Abdülhalim Bey, Galip Bey, Sezai Bey, Abdurrahman Hasan Bey, Abdülbaki Bey, Ahmet Necip Paşa (1855-1883), Mahmut Hüdâyî Bey, Abdüllâtif Suphi Paşa (1818-1887). Sami Paşa, Halvetî Tarikati'ne bağlı olduğu için, Selâmi Ali Efendi Tekkesi karşısındaki bu köşkü satın almış ve bir oğluna da büyük mutasavvıf Hüdâyî Mahmut Hazretlerinin ismini vermiştir. Kendisi Arapça, Farsça, Fransızca, Yunanca, İbranice ve Lâtinceye vâkıftı. Tarih ve eski eserler üzerinde de ihtisası vardı. Suphi Paşa için, aynı isimle anılan köşkü ve korusu bahsine bakınız. Sezai Bey ise, Sergüzeşt romanının yazarı olup 1859-1936 tarihleri arasında yaşamıştır. |