Mustafa Fâzıl Paşa Köşkü

Kurumlar

Kurum Adı Mustafa Fâzıl Paşa Köşkü

Köşk, Kısıklı Caddesi üzerinde ve Millet Bahçesi alt kapısının sağ tarafında ve yol aşırı yerdedir. Yakın tarihlerde yıkılmış ve yerine Moran Lisesi yapılmış iken bu lise binası da yıktırılarak yerine bir iş merkezi inşa edilmiştir. Köşkün hangi tarihte yapıldığı belli değildir. Fakat, Sultan Abdülaziz (1861-1876) devrinde yapıldığı muhakkaktır. Köşkün mevkiini Mustafa Fâzıl Paşa intihap etmiş ve "burasını bir şevk ve zevk merkezi haline sokmuştu. Sarayında sabahlara kadar bakara oyunu oynanır, gece yatısına gelen misaŞrlere ikramlar edilir, köşkün karşısındaki umumi bahçede sazlar çaldırtılır, fişekler attırılır"dı. İstanbul'da "ilk maskeli balo, Abdülaziz zamanında Mustafa Fâzıl Paşa'nın bu köşkünde tertiplenmişti. O tarihlerde Genç Türkler'in hareketlerini büyük bir dikkatle takip etmekte olan Şehzade Abdülhamit balo hakkında şu malumatı vermektedir: "Baloyu amcam Sultan Aziz zamanında Çamlıca'da Fâzıl Paşa Köşkü'nde yapmış... Bu baloda Namık Kemal Bey, Sami Bey gibi bazı zevat da davetli idiler. Onlar da donsuz bir entari giymişler, kırmızı gravat takmış, yalın ayak, baş açık sofrada iyş ü nuş etmişler." Bu meşhur köşk, 1869 Nisanında İstanbul'u ziyaret eden İngiliz Veliahtı'na çekilen büyük bir ziyafete de sahne oldu. Mısırlı Mustafa Fâzıl Paşa, Hıdiv İsmail Paşa'nın küçük kardeşi olup 1829'da Kahire'de doğmuştur. İstanbul'a gelerek Maarif (1862) ve aynı yıl Maliye Nazırı oldu. Hıdiv olma hakkını kaybettiğinden Avrupa'ya kaçtı. Genç Osmanlılar Cemiyeti üyelerine paraca yardım etti. Abdülaziz'in Fransa gezisi sırasında af edilerek 1867'de İstanbul'a döndü. Maliye ve Adliye Nazırlıkları gibi görevlerde bulundu. Zengin, cömert ve bilgili bir kimse olarak ünlüdür. 4 Zilkade 1292 (2 Aralık 1875) tarihinde vefat ederek Eyüp, Bostan İskelesi, Mihrişah Valide Sultan İmareti bahçesine gömüldü. Fakat sonradan cesedi buradan alınarak Kahire'ye götürülmüştür. Mustafa Fâzıl Paşa'nın Prenses Nazlı, Prenses Azize, Prenses Rukiye ve Prenses Fatma adında dört kızı; Osman Fâzıl Paşa, Mehmet Ali Fâzıl Paşa, Kâmil Paşa, Hüsameddin Fâzıl Paşa, İbrahim Fâzıl Paşa ve Ali Fâzıl Bey adlı altı erkek çocuğu olmuştu. Bunlardan Prenses Nazlı, Mısırlı Halil Şerif Paşa (öl. 1878) ile; Prenses Azize, Keçecizâde İzzet Fuat Paşa (1860-1925) ile; Prenses Rukiye, köşk komşusu Mahmut Ayad Paşazâde Tahir Bey ile; Prenses Fatma ise, Mısırlı Fuad Paşa ile evlendirilmiştir.