Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa Yalısı(Köprülü Yalı)

Kurumlar

Kurum Adı Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa Yalısı(Köprülü Yalı)

Yalı, Şemsipaşa ile Balaban İskelesi arasında ve Şemsipaşa Caddesi üzerinde idi. 1990 yıllarına kadar yerinde Tekel tütün depolarının bulunduğu bu muhteşem yapının yan tarafında Şemsi Paşa Camii, sol tarafında ise eski gümrük binası ve Şeyhülislâm Pirizâde Osman Sahip Efendi'nin 1181 (1767) tarihinde yaptırdığı çeşme vardı. 1814'te yazılan bir Bostancıbaşı Defteri'ne göre yalının yerinde, bu tarihlerde, Tersane Kâtibi Raşid Osman Efendi mahdumu yalısı, Duhani (tütüncü) Arif Ağa'nın yalısı ve Ahmet Haseki kerîmesinin yalısının arsası vardı ki, bu arsa bugün de mevcuttur. XIX. yüzyıl ikinci yarısında yapıldığı sanılan ve Üsküdar sahillerini süsleyen bu yalının güzel bir resmini, Üsküdarlı ressam Ali Rıza Bey yaparak ölümsüzleştirmiştir. "Köprülü Yalı diye de anılan bu güzel ve büyük yalı deniz üstünde kurulmuştu. İki katlı olan yapı, cepheden dört bölük halinde görülüyordu. Ortadaki bölüklerin üst katları büyük konsollar üzerine oturtulmuştu. Yalı, veresesinin elinden çıktıktan sonra muhtelif hizmetlerde kullanıldı ve sonra da yıkıcıya satıldı." Harem kısmını selâmlık dairesine bağlayan yanları pencereli, ahşap köprüsünün altından Şemsipaşa Caddesi geçiyordu. 1930 tarihlerinde yıkılmıştır. 1918'de pek harap ve kısmen işgal edilmiş vaziyette idi. Yalının ilk sahibi, Adile Sultan'ın kocası, Kaptan-ı Derya Mehmet Ali Paşa idi. Onun, 8 Rebiyülevvel 1285 (29 Haziran 1868)'deki vefatından sonra yalı, ilk eşinden olan oğlu Mahmut Ethem Paşa ile kızına intikal etmiştir. Mahmut Paşa, Sultan Abdülmecit'in kızı ReŞa Sultan ile evlendi ve Ortaköy'de, Defterdarburnu'ndaki sahilsaraya yerleştiler. Paşa bir takım memuriyetlerde bulunduktan sonra 1877'de Meclis-i Âyan üyeliğine getirildi. Bu arada eşi ReŞa Sultan, 38 yaşında olduğu halde, 21 Muharrem 1297 (4 Ocak 1880) tarihinde vefat etti. Mahmut Edhem Paşa da iki sene süren yatalaklıktan sonra, 3 Cemaziyelevvel 1303 (7 Şubat 1886) tarihinde, 55 yaşında iken, Doğancılar'daki konağında vefat etti. Üsküdar Yeni Cami'de cenaze namazı kılındıktan sonra, istimbotla Sirkeci'ye nakl edildi ve yapılan bir merasimle, Sultan II. Mahmut Türbesi bahçesine defn edildi. Mahmut Paşa, Türk musikisi repertuarını toplayarak notaya aldırmıştır. Sultan eşinin vefatından sonra evlenmiş ve Mehmet Ali bey ile Seniha Hanım dünyaya gelmiştir.