Feyziye Mektebi (Ebe Haşze Hanım Mektebi)

Kurumlar

Kurum Adı Feyziye Mektebi (Ebe Haşze Hanım Mektebi)

Mektep, Bülbüldere semtinde ve Feyziye Camii'nin sağ tarafında fevkânî olarak yapılmıştır. Altında, bir çeşmesi bulunuyordu. Mektep, Ebe HaŞze adında bir hayır severin vasiyeti üzerine 1300 (1882) tarihinde yaptırılmıştır. 1925 yılında mamur olduğu görülen bu eser, 1930-35 tarihlerinde yok olmuştur. Kırk sene gibi kısa bir zamanda ortadan kalktığına göre mektep ahşap olmalıdır. Mektebin kitâbesi günümüze kadar gelememiştir. 1314 (1896-97)'de basılan Mir'at-i İstanbul adlı eserden aynen alınan kitâbesi şudur:
Kabile HaŞze Hanım'dır sebeb
Bir vasiyyetle yapıldı haliya
Sağlığında terk idüb nakd-i helal
İşbu dâr-ı ilmiyeyi acib derya
Eyledikce tış-ı kudek besmele
Şad ola ruh-ı şeriŞ da'ima
Çar harf-i imdad ile tarih-i Nebil
Söyledim cevher gibi bende ona
Kıl sela etfale bu mısra'la
Mekteb-i pür feyze gel subh ü mesa
1300
Kitâbe, Şair Hafız Mehmet Nebil Bey tarafından hazırlanmıştır. Kendisi, Riyaziyeci Osman Saib Efendi'nin oğludur. Kız kardeşi Nakiye Hanım İstanbullu Osmanlı kadın edebiyatçılarının tanınmışlarından, Farsça bilen bir edibe; Teyzesi Şerife Hanım da tanınmış bir şaire idi. Nebil Bey, Ayvalık Kazası noterliğini yapmakta iken, 1307 (1889-90) tarihinde vefat etmiştir. Nakiye Hanım ise, 1316 (1898-99)'da vefat ederek Yenikapı Mevlevîhanesi hazîresine, teyzesinin yanına gömülmüştür. Osman Saib Efendi, meşhur alimlerden Menteşeli Palabıyık Mehmed Efendi'nin kardeşi Hoca Abdullah Efendi'nin oğludur. 1280 (1863-64)'te vefat ederek, 1252 (1836-37)'de vefat etmiş olan babasının Edirnekapı dışındaki kabri yanına gömülmüştür. Mir'at-i İstanbul yazarı, yukarıda yazılan kitâbenin mektebin altındaki çeşme üzerinde bulunduğunu ve ayrıca "mektebin diğer cihetinde büyük bir çeşmenin" mevcudiyetini beyan etmektedir. Bu çeşme, 1141 (1728-29) tarihinde Hatice Sultan tarafından yaptırılmıştır. Eserde çeşmenin 1131 senesinde yapıldığı yazılı ise de kitap sahibi M. Raif Bey bütün ayınlı 4 rakkamını 3 olarak okumuştur.