Selâmi Ali Efendi Tekkesi Camii
Kurumlar
Kurum Adı | Selâmi Ali Efendi Tekkesi Camii |
Tekke, Üsküdar'da Selâmsız Tepesi'nde ve eski Tekkeiçi Sokağı yeni Kâtibim Aziz Efendi Sokağı üzerinde olup Selâmsız Hamamı Sokağı, Ethem Ağa Sokağı ile Tekkeiçi Sokağı'nın çevirdiği alanı kaplar. Sokağa ismi verilmiş olan Edhem Ağa, XIX. yüzyılın ikinci yarısında yaşamış bestekârlarımızdan olup Selâmi Ali Efendi Tekkesi'nin de Zâkirbaşısı idi. Kabri, küçük hazîrede iken kaybolmuştur. Kanunî Edhem Ağa diye bilinen bu zat 1272 (1855) tarihinde vefat etmiştir. Hadîka'nın 241. sayfasında bu cami hakkında şu bilgi bulunmaktadır: "Bânisi, eş-Şeyh Selâmi Ali Efendi'dir. Kendisi Hüdâyî Mahmud Efendi Âsitânesi şeyhlerinden olup asitaneye iki defa şeyh olmuştur. Bu mahalde bulunan dükkân ve hamam ve haneler, bilcümle Şeyh Selâmi Ali Efendi'nin yaptı rdığı binalar olup kendi vakıf emlâkidir." Selâmi Ali Efendi, kuzattan (kadı, hakim) olup Menteşe (Muğla) Kozyaka köyünde doğmuştur. Tahsilini tamamladıktan sonra, İstanköy Adası müftüsü olmuş ve burada Zâkirzâde eş-şeyh Abdullah Efendi'ye baş vurarak Celvetî Tarikatine girmiş sonra hilâfetle dahi şerefyab olarak Hüdâyî asitanesi post-nişîni olmuştur. Abdullah Efendi Hüdâyî Dergâhı'nda yetişmiş ve sonra Atik Ali Paşa şeyhi olmuş ve 1068 (1657-58)'de vefat etmiştir. Doğum tarihi bilinmeyen Selâmi Ali Efendi, Şeyh Mehmet Talip Efendi'nin 1090 (1679) tarihindeki vefatı üzerine Hüdâyî Âsitânesinin altıncı şeyhi olmuştur. 1681 tarihinde, 'hünkâr vaizi' Vani Mehmet Efendi ile aralarında geçen bir tartı şma neticesinde IV. Mehmet (1648-1687) tarafından meşîhati kaldırtılmış, fakat 1683 Viyana bozgunundan sonra, Vani Mehmet Efendi'nin Bursa'nın Kestel köyüne sürülmesi üzerine 1684 veya 1685 tarihinde tekrar meşîhate getirilmiştir. (Muasırı olan Niyazi-i Mısrî ile olan ihtilâşarı için Aziz Mahmud Hüdâyî Tekkesi bahsine bakınız.) Selâmi Ali Efendi, 1104 (1692-93) tarihinde vefat ederek eskiden Fıstıklı ismi ile anılan Kısıklı-Büyük Çamlıca yolu üzerindeki dergâhının hazîresine gömülmüştür. Tekke şeyhleri ile Kadızâdeliler arası nda geçen uzun mücadele Naimâ Tarihi'nde uzunca olarak anlatılmıştır. (Resim: Selâmi Ali Efendi Camii minaresinin kaidesi.) |